Trong mâm cơm ngày Tết, ngày lễ hay mâm cỗ của người Vĩnh Phúc, thường không thể thiếu bánh hòn – món ăn dân dã, thơm ngon được làm từ những nguyên liệu sẵn có của miền quê lúa nước- gạo tẻ. Đã bao nhiêu năm rồi món bánh này vẫn xuất hiện 1 cách bình dị mà thân thương đến thế.
Bánh hòn Hương Canh đã nổi danh khắp miền rồi, và bánh hòn Hội Hợp cũng không kém phần hấp dẫn bởi sự riêng biệt từ khâu chọn nguyên liệu đến chế biến thành phẩm và hương vị đặc trưng của nó. Bánh hòn Hội Hợp có giai đoạn chuẩn bị và giai đoạn thực hiện cũng lắm công phu. Chỉ giai đoạn ngâm gạo cho bánh hòn cũng mất đến một ngày tròn, vì thế làm bánh hòn phải làm bằng cả tình yêu, nhiệt huyết, sự kiên trì và mòng muốn lưu truyền đến mai sau với món ăn truyền thống này.
Bánh được làm từ gạo tẻ, nhân bánh bao gồm thịt lợn, hành hoa, mộc nhĩ, đặc biệt có thêm lạc giã nhỏ- 1 chi tiết lạ mà tạo nên sự hấp dẫn rất riêng của bánh hòn Hội Hợp, nhân được trộn lẫn và nêm nếm gia vị. Nguyên liệu đơn giản, nhưng để làm được những chiếc bánh tròn bóng, thơm ngon, đòi hỏi người làm bánh phải có sự khéo léo, tỉ mỉ. Từ khâu chọn gạo làm bánh, nhân bánh phải được lựa kỹ càng. Gạo làm bánh phải là loại gạo tẻ ngon. Sau khi vo sạch, gạo sẽ được ngâm với nước lã từ 3 đến 4 tiếng, sau đó lấy gạo ra để ráo nước, khi gạo khô thì đem nghiền thành bột mịn. Công đoạn xay bột ngày nay của dân làng Hội Hợp đã được hỗ trợ rất nhiều từ các máy xay, thế nhưng để có món bánh hòn ngon tuyệt thì người ta vẫn bỏ công xay bột bằng cối đá. Người xay bột cũng phải có nghề, khi xay bột phải chú ý đợi bột lắng xuống hết rồi mới từ từ lược bỏ nước chua trên mặt, cứ thế thay nước mới liên tục để bột xay ra được mịn, trong, thơm.
Nói thêm về vị lạc trong nhân bánh, có lẽ đây là điểm nhấn khác biệt. Lạc vốn có vị ngậy béo, bùi bùi rất tự nhiên, quyện thêm hành lá và thịt càng tăng thêm sự cuốn hút khi thưởng thức. Thực sự hiếm có loại bành hòn ở đâu sở hữu được vị đặc trưng này.
Bột sau khi nghiền xong sẽ được để qua đêm cho ráo nước. Khi bột làm bánh, nhân bánh đã được chuẩn bị đầy đủ, công đoạn làm bánh sẽ được thực hiện bởi bàn tay khéo léo của các bà, các mẹ. Bột cắt khúc được nặn dẹt ra cho nhân vào và được nặn tròn như hình quả bóng bàn. Sau đó, bánh được xếp đều lên nồi hấp, đun nhỏ lửa cho đến khi chín.
Thực khách đến với Vĩnh Phúc, thưởng thức bánh hòn Hội Hợp sẽ thấy được sự công phu của người làm. Viên bánh tròn sánh mịn, dẻo dai, trong suốt của lớp vỏ bột bánh như làm nổi bật vị ngọt thịt đậm đà, hay vị ngọt béo thanh tao của lạc trong từng nhân bánh. Đặc biệt, bánh rất ráo nhưng không cứng, ăn đến đâu cảm nhận được sự mềm mịn của bột và ngon thơm rất tự nhiên của gia vị đến đó. Cũng là bánh hòn, nhưng bánh của Hội Hợp chính danh chắc chắn sẽ làm bạn khó quên và muốn được nhiều lần thưởng thức.
HẢO NGUYỄN
