Hàng năm, cứ vào ngày mùng 4 đến mùng 8 tháng 01 (âm lịch), hàng nghìn người lại nô nức đi xem lễ hội kéo co tại Đình làng Hoà Loan, thôn Hoà Loan, xã Lũng Hoà (Vĩnh Tường) để tưởng nhớ công ơn của nữ tướng Lê Ngọc Chinh đánh giặc giữ nước và cầu cho mưa thuận, gió hoà, mùa màng bội thu, người dân được ấm no, hưng thịnh.
Theo sử sách ghi lại và các cụ cao niên trong làng kể lại: Thôn Hoà Loan, xã Lũng Hoà là quê hương của nữ tướng Lê Ngọc Chinh, một nữ tướng giỏi của Hai Bà Trưng. Năm 40- năm Canh Tý, được tin Trưng Trắc khởi nghĩa vùng đất Mê Linh, Ngọc Chinh đã dẫn quân về hợp sức với Hai Bà Trưng và được Trưng Trắc hết lời khen ngợi trao cho ấn tả tướng quân. Ngọc Chinh trở thành một vị tướng hùng cứ vùng đất bắc Mê Linh. Vó ngựa của bà tới đâu, quân giặc tan vỡ tới đó. Một vùng đất rộng lớn từ sông Chảy, sông Lô tới sông Thao được bà giải phóng. Trong trận đánh ở Gò May (Lũng Hoà), gươm của bà bị gãy, bà đã bỏ đá cuội vào thắt lưng bao làm vũ khí, ngồi trên lưng ngựa xông thẳng vào đội quân của giặc. Bởi vậy, lễ hội đình làng Hòa Loan hàng năm không thể thiếu lễ hội kéo co để tưởng nhớ đến công ơn nữ tướng Lê Ngọc Chinh đã dùng thắt lưng bao bọc đá đánh giặc, giữ nước của người.
Người dân nô nức tham gia lễ hội kéo co
Đội kéo co được chia làm hai bên, bên Đình Đông toàn bộ người thuộc họ Dương và bên Đình Giếng gồm họ Nguyễn, họ Đào, họ Phạm. Dây kéo co được làm bằng những cây Song mật lấy từ trên rừng nối lại với nhau, ở giữa dây kéo được đánh dấu bằng một tấm lụa đỏ làm mốc để phân chia ranh giới hai bên. Tuy nhiên, trong khi kéo hoặc lúc mới bắt đầu kéo, quý khách thập phương ai thích vào đội bên nào kéo cũng được. Và một điều đặc biệt là từ trước đến nay, hội kéo co của làng không bao giờ trao giải cho các thành viên tham gia, sau khi hai đội kéo xong đã phân thắng bại, Ban Tổ chức chỉ tuyên bố đội thắng thuộc về bên Đình Đông hoặc Đình Giếng rồi hai bên giải lao 15-30 phút lại tiếp tục kéo, cứ như vậy, một buổi chiều có từ 5 đến 7 lượt kéo, mỗi lượt có từ 100-150 người tham gia. Năm nào cũng vậy, cứ đến ngày hội, toàn bộ già, trẻ, gái, trai trong làng cũng như quý khách thập phương đến tham gia và cổ vũ rất đông, nhiệt tình.
Lễ hội kéo co làng Hoa Loan hàng năm thu hút rất đông người dân địa phương và khách thập phương đến tham gia, góp phần gìn giữ, phát huy di sản văn hóa đặc sắc của quê hương Vĩnh Tường. Lễ hội là điểm đến thú vị, tràn ngập không khi vui tươi nhộn nhịp trong dịp đầu xuân năm mới tại Vĩnh Phúc.
