Ngày 14/11/2024, tại Cartagena de Indias (Colombia), Làng rau Trà Quế thuộc thành phố Hội An (tỉnh Quảng Nam) là đại diện duy nhất của Việt Namvinh dự được nhận giải thưởng“Làng Du lịch tốt nhất năm 2024”của Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism). Đây là một giải thưởng uy tín nhằm nâng cao vai trò của du lịch trong việc bảo vệ các làng quê, bao gồm cảnh quan, hệ thống tri thức, sự đa dạng sinh học và văn hóa, các hoạt động địa phương bao gồm nông, lâm, chăn nuôi, thủy sản và ẩm thực. Để nhận được giải thưởng này, các ngôi làng phải có sự nổi bật về tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, có các hành động đổi mới, cam kết phát triển du lịch phù hợp với các Mục tiêuPhát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc.
Theo Hoteljob.vn, du lịch làng (một trong 6 hình thức của loại hình du lịch cộng đồng) là hình thức du lịch cộng đồng mà các làng nông thôn tại địa phương tự tạo ra lợi ích kinh tế cho mình thông qua việc khai thác du lịch, thu hút để du khách chia sẻ về những hoạt động trong cuộc sống thôn bản, cung cấp các dịch vụ về ăn- ở- vui chơi giải trí cho những khách có nhu cầu.Du lịch cộng đồng hay làng du lịch cộng đồng chủ yếu dựa vào nội lực, do cộng đồng tổ chức, dựa một phần lớn vào tài nguyên thiên nhiên và văn hóa địa phương, với mục tiêu thúc đẩy tính bền vững về môi trường và văn hóa.Theo đó, để phát triển các hoạt động du lịch thì người dân trong cộng đồng sẽ cùng nhau thảo luận, khám phá và tổ chức lại các nguồn nội lực sẵn có để từ đó xây dựng các kế hoạch phát triển du lịch bền vững, đồng thời chủ động thực hiện kế hoạch đó theo hướng du lịch có trách nhiệm đối với du khách và cộng đồng địa phương. Mỗi làng đều có một bản sắc độc đáo riêng, dựa trên truyền thống và địa lý sẵn có, vì thế sản phẩm du lịch cộng đồng cũng sẽ có nét đặc trưng, đặc thù riêng.Như vậy khi đến với làng du lịch cộng đồng, du khách sẽ được thăm quan, trải nghiệm văn hóa của địa phương, được tìm hiểu, giao lưu văn hóa và trải nghiệm cuộc sống của người dân đại phương.Phát triển làng du lịch cộng đồng không chỉ giúp du khách có cơ hội khám phá bản sắc của các địa phương mà còn góp phần bảo tồn, tôn vinh văn hoá, tài nguyên thiên nhiên của địa phương, tạo việc làm và thu nhập cho người dân bản địa.
Nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, gắn với phát triển du lịch, trong những năm qua tỉnh Vĩnh Phúc đã triển khai thực hiện nhiều chương trình, dự án về khôi phục, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch, dịch vụ. Theo đó, đã có nhiều mô hình, cách làm hiệu quả, trong đó có mô hình “Làng văn hóa kiểu mẫu”.Một trong những giải pháp mang tính chất lâu dài trong việc khai thác làng văn hóa kiểu mẫu nhằm phục vụ đời sống văn hóa tinh thần của người dân là gắn với phát triển sản phẩm du lịch (DL), lấy điểm nhấn là Làng Văn hóa kiểu mẫu được kỳ vọng sẽ đưa mỗi địa phương trở thành điểm đến đặc thù của tỉnh Vĩnh Phúc, mang tính cạnh tranh cao của vùng đồng bằng sông Hồng trên cơ sở khai thác các lợi thế sẵn có về tài nguyên văn hóa bản địa, tài nguyên thiên nhiên, sản phẩm nông nghiệp chủ lực và tiềm lực kinh tế của địa phương.Không gian Làng văn hóa kiểu mẫu tại Vĩnh Phúc được định hướng phát triển nhóm sản phẩm du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch tâm linh. Đến đây, khách du lịch có thể tham quan, trải nghiệm về đời sống của người dân ở làng quê.
Khánh thành Khu văn hóa, thể thao hiện đại thuộc Làng văn hóa kiểu mẫu thôn Thụ Ích, xã Liên Châu- Yên Lạc
Một trong những hướng đi cụ thể cần triển khai là quy hoạch phân khu nghỉ dưỡng, trung tâm thương mại, khu nông sản với các loại cây giống, hoa và quả, tạo điểm nhấn chính trong không gian du lịch của làng.Bên cạnh đó, địa phương cần tích cực phát triển cảnh quan của làng, triển khai xây dựng hệ thống chiếu sáng huyện lộ, mở rộng các tuyến đường, lắp các cổng đèn led trang trí, thiết kế, dự kiến xây dựng cổng chào tại các làng chính trong không gian làng kèm theo mô hình biểu trưng, không gian chụp ảnh với những điểm nhấn khác biệt, đáp ứng nhu cầu phong phú của du khách.
Xã nông thôn mới nâng cao Bình Dương, huyện Vĩnh Tường
Thêm vào đó, địa phương cũng cần quan tâm công tác đào tạo nguồn nhân lực, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và DL tổ chức lớp tập huấn về kỹ năng du lịch cho các hộ gia đình dự định kinh doanh dịch vụ du lịch như: nghề du lịch nông nghiệp, nghiệp vụ hướng dẫn du lịch, nhà hàng, khách sạn, bồi dưỡng kỹ năng xây dựng sản phẩm du lịch cộng đồng. Tiếp tục nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm du lịch thông qua việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ về du lịch cho các nhóm đối tượng. Mỗi người dân là một đại diện với sự hiền hòa, mến khách, lịch sự, ứng xử có văn hóa, biết giữ gìn môi trường xanh, sạch, đẹp; biết tôn trọng và phát huy những giá trị văn hóa của địa phương mình là nguồn nhân lực quan trọng nhất góp phần cho sự phát triển du lịch tỉnh nhà.
Phối hợp với Trung tâm xúc tiến đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp tỉnh trong việc xúc tiến, quảng bá, thu hút khách du lịch và các nguồn lực đầu tư vào việc phát triển các sản phẩm gắn với điều kiện sẵn có về nông nghiệp, nông thôn tại địa phương như: Tổ chức các chương trình tham quan, trải nghiệm; xây dựng sản phẩm thế mạnh của mỗi địa phương; xây dựng các video quảng bá; đầu tư phát triển các sản phẩm đặc trưng…
KDL sinh thái Phú Lâm – Phúc Yên
Làng văn hóa kiểu mẫu gắn với phát triển du lịch tại Vĩnh Phúc được xây dựng, phát triển góp phần phục hồi và phát triển các giá trị văn hóa và nghề truyền thống, khai thác các giá trị văn hóa bản địa. Qua đó, tạo ra tài nguyên du lịch có giá trị phục vụ nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu văn hóa, tham quan, nghỉ dưỡng của du khách, mang lại lợi ích kinh tế và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, cải tạo môi trường sinh sống khu vực nông thôn, nâng cao chất lượng cuộc sống của cư dân.
Ngoài ra, việc xây dựng Làng Văn hóa gắn với du lịch tạo ra các cơ hội để giao lưu văn giữa các địa phương trong và ngoài tỉnh. Đây là nhân tố quan trọng bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Để khai thác thế mạnh, tiềm năng du lịch gắn với phát triển sản phẩm hàng hóa của địa phương, thông qua việc xây dựng làng Văn hóa du lịch, tính đặc thù và tài nguyên bản địa phải được nhấn mạnh, thể hiện qua các sản phẩm du lịch cụ thể và đặc thù của từng địa phương.
Để xây dựng và phát triển sản phẩm DL theo hướng gìn giữ và phát triển các di sản, di tích và đặc sản vốn có của địa phương. Đồng thời, địa phương tạo điều kiện cho hộ dân xây dựng mô hình kinh doanh dịch vụ thích hợp với điều kiện, hoàn cảnh kinh tế hộ gia đình. Tiếp tục giữ gìn, phát huy những giá trị truyền thống vẫn còn thích hợp, bảo tồn nét văn đặc sắc của người dân địa phương. Phát triển làng nghề cây giống, nông sản, hình thành điểm tham quan giống cây trồng, tổ chức lễ hội, triển lãm giống cây và hoa. Thường xuyên theo dõi, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ các hộ kinh doanh, doanh nghiệp hoạt động thuận lợi, có hiệu quả. Xây dựng và áp dụng cơ chế, chính sách tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp và cộng đồng dân cư đầu tư phát triển du lịch.
Tiếp tục ứng dụng khoa học kỹ thuật, xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất công nghệ cao, chuyển đổi cơ cấu cây trồng gắn với bảo vệ môi trường, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Ngoài ra, cần phải tập trung thông tin xúc tiến, quảng bá du lịch, tổ chức những lễ hội đặc trưng gắn với làng nghề, tổ chức Festival văn hóa vào dịp Tết Nguyên đán. Thực hiện đồng bộ các giải pháp bảo vệ môi trường, luôn đảm bảo môi trường trong lành cho du khách; không ngừng liên kết với các công ty du lịch xây dựng các tour, tuyến du lịch đường bộ, đường thủy; kết nối các tuyến du lịch liên huyện, liên tỉnh.
Một thời gian không xa nữa, khi đến Vĩnh Phúc du khách sẽ ấn tượng những miền quê có nhiều điều thú vị, khác biệt về điểm đến có nhiều trải nghiệm, đặc sản địa phương phòng phú, cảnh quan tươi đẹp và ẩm thực đặc trưng. Mỗi làng sẽ là 1 điểm đến với những sản phẩm, dịch vụ đặc trưng, tất cả tạo nên 1 bức tranh phong phú về làng du lịch của Vĩnh Phúc. Hảo Nguyễn
