Nguồn gốc Tây Thiên
Tây Thiên trước hết gắn với cửa Phật, ngay từ chính tên gọi địa danh. Phật đến núi Thạch Bàn từ tế kỷ thứ IV trước Công nguyên, lấy nơi ấy làm nơi trụ trì, từ đó núi mang tên Tây Thiên, là nơi các vị thiền sư đã xây thành Nê Lê và dựng tháp A Dục. Tên gọi Tây Thiên, tức “bầu trời Tây”, là gốc của từ Hán Việt. Bầu trời của Phật vì ý thức hệ Việt Nam theo Phật gọi Tây Thiên là thế giới của cực lạc, quan niệm đó là nơi thế giới của Phật ở. Chữ Tây Thiên được dùng chỉ ngọn núi Thạch Bàn của dãy Tam Đảo. Ngoài ra cái tên còn mang ý nghĩa là “nơi các nhà sư Tây Thiên (Ấn Độ) tu hành”, được đặt để ghi nhớ giáo đoàn đầu tiên từ Ấn Độ vào Việt Nam truyền đạo, được coi là một trong những nơi phát tích của Phật giáo Việt Nam và là nơi thờ tự chính Quốc Mẫu Tây Thiên, một trong hai vị Quốc Mẫu được sắc phong từ thời Hùng Vương dựng nước. Mẫu xuất hiện trong Ngọc phả Hùng Vương từ đời Hùng Chiêu Vương, đến nay đã trên 3641 năm. Sau khi Bà uy hóa, nhiều đền thờ cúng bà đã xuất hiện, ngay tại địa phương nơi bà sinh ra, nơi liên quan đến những sự tích của về Bà. Trong đó, điểm thờ quan trọng nhất là ngôi đền Thượng trên lưng chừng núi Thạch Bàn, nơi ấy trong tâm thức người Việt là nơi đất Mẹ- đất Mẫu, nơi “nước trong nguồn chảy ra”.
Nên đi du lịch Tây Thiên vào thời điểm nào?
Là một điểm du lịch gắn nhiều với các yếu tố tâm linh, chính vì vậy các bạn có thể sắp xếp tới Tây Thiên vào các dịp lễ đặc biệt của nhà Phật vào ngày 15/2 (âm lịch) hàng năm, đây là chính hội Tây Thiên một trong những lễ hội lớn của miền Bắc.
Phương tiện đi du lịch Tây Thiên
Phương tiện cá nhân
Từ Hà Nội tới Tây Thiên khoảng hơn 70km, các bạn di chuyển theo hướng cầu Thăng Long, đến ngã 4 Nam Hồng thì rẽ trái đi theo đường Mê Linh – Phúc Yên – Vĩnh Yên. Các bạn cũng có thể đi tới ngã 4 đi Nội Bài rồi rẽ trái đi Phúc Yên – Vĩnh Yên. Đến đầu Thành phố Vĩnh Yên sẽ bắt đầu có biển chỉ dẫn đi Tây Thiên – Tam Đảo, từ đây còn khoảng hơn 20km nữa sẽ vào tới khu danh thằng Tây Thiên.
Phương tiện công cộng
Đi bằng phương tiện công cộng thời gian di chuyển sẽ hơi lâu một chút (khoảng 2,5 tiếng từ Hà Nội) và sẽ mất công chuyển giữa các loại xe, tuy nhiên bù lại sẽ không phải lo tìm đường. Bắt xe buýt số 58 (Xe buýt Hà Nội) tới điểm dừng Mê Linh plaza, tiếp tục bắt xe buýt 01 (Xe buýt Vĩnh Phúc) tới Bến xe Vĩnh Yên thì chuyển sang tuyến buýt 07 của Vĩnh Phúc đi Tây Thiên.
Các điểm đến khi du lịch Tây Thiên
Thiền viện Trúc lâm Tây Thiên
Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên là một thiền viện thuộc dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử nằm tại xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, cách Hà Nội khoảng 85 km về phía tây. Cùng với Thiền viện Trúc Lâm Đà Lạt và Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử, Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên là một trong 3 thiền viện lớn nhất của Việt Nam. Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên xây dựng ngay bên cạnh Khu di tích danh thắng Tây Thiên cổ tự (Chùa Tây Thiên, Đền Quốc Mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu, Đền Cô, Đền Cậu, Đền Thõng, Thác Bạc).
Thiền viện Tây Thiên là nơi đào tạo về Phật giáo một cách có hệ thống, tạo điều kiện để Phật giáo Việt Nam phát triển cả về bề rộng cũng như chiều sâu và đẩy mạnh giao lưu với các dòng phật giáo của các nước khác.
Thiền viện Trúc lâm An Tâm
Hệ thống Thiền viện Trúc lâm ở khu vực Tây Thiện bao gồm Thiền viện Trúc lâm Tây Thiên (chùa tăng) và Thiền viện Trúc lâm An Tâm (chùa ni). Thiền Viện Trúc Lâm An Tâm được xây dựng từ năm 2009 do ni sư thích nữ Thuần Giác xây dựng và phần cơ bản hoàn tất năm 2012. An Tâm có ngôi chính điện thờ Phật Thích Ca mâu ni, ngôi nhà tổ thờ các vị tổ thiền tông, một nhà khách, một nhà ăn phục vụ được một lúc 200 người. Ngoài ra còn có ni đường, thiền đường dành cho các thiền sinh tu tập; nhiều thiền thất cho các ni sư tu hành.
Đại bảo tháp Mandala
Đại Bảo tháp kiến trúc theo truyền thống Kim Cương Thừa được xây dựng lần đầu tiên tại Việt Nam. Do Đức Pháp Vương Gyalwang Drukpa đã trực tiếp hướng dẫn thiết kế và yểm tâm theo đúng lời Phật dạy trong kinh điển về cách kiến lập Vũ trụ đại Mandala. Đại Bảo tháp khởi công từ ngày 16/3/2011, cao 29m; tổng diện tích mặt sàn hơn 1500m2, cùng với một tầng âm thoáng rộng, thiết kế theo kiến trúc Phật giáo Kim Cương Thừa. Đường kính chân đế 60m, 3 tầng có hình dáng khác nhau, biểu trưng cho 6 yếu tố hình thành nên vũ trụ và sự sống, gọi là Lục đại: Địa, Thủy, Hỏa, Phong, Không và Thức. 3 phần của Tháp tượng trưng cho Thân – Khẩu – Ý giác ngộ của Đức Phật. Tầng thứ hai là nơi dành cho du khách thập phương chiêm bái cầu nguyện, tầng này bài trí một cây truyền thừa với hơn một trăm chư Phật, Bồ Tát được an vị trên các cành nhánh của cây. Dưới gốc cây thờ 5 pho tượng Ngũ Trí Phật cao 2m, hướng ra 5 phương theo phong cách của Kim Cương Thừa uyển chuyển mềm mại và vô cùng tinh xảo; đây là những pho tượng Phật theo trường phái Kim Cương Thừa đầu tiên được nghệ nhân Việt Nam thiết kế và đúc bằng đồng vàng nguyên chất. Lan can của tầng 2 được gắn rất nhiều Kim luân chuyển chú cho các phật tử đi nhiễu và chuyển luân để viên mãn mọi tâm nguyện. Trên tầng thượng của Bảo tháp có bốn tháp nhỏ cao 7m, nằm ở bốn phương, được thiết kế xây dựng theo mẫu của tháp Bồ Đề Đạo tràng Ấn Độ. Vòng quanh bầu tròn của Bảo tháp là tám am nhỏ được thờ Tứ Trí Phật (Phật Bảo Sinh, A Súc Bệ, A Di Đà, Bất Không Thành Tựu) và Tứ Đức Bồ Tát (Quán Thế Âm, Văn Thù, Phổ Hiền, Di Lặc). Tiếp theo là mười ba tầng thu nhỏ của đỉnh Tháp tượng trưng cho mười ba quả vị viên mãn của con đường thành tựu chính đẳng, chính giác.
Đền Thõng
Nằm ngay dưới chân núi Thạch Bàn. Cách thành phố Vĩnh Yên 22km, trên tuyến quốc lộ 2B đến khu nghỉ mát Tam Đảo. Đền Thõng là cửa ngõ đưa chúng ta về với Mẫu và đến thăm một quần thể kiến trúc cổ nằm hòa quyện với cảnh thiên nhiên của núi rừng Tam Đảo.
Đền Thõng toạ lạc trên khu đất bằng phẳng, có thế đất thuận lợi đón lõng ô tô, xe máy, tạo điều kiện cho du khách thưởng ngoạn cảnh đẹp kì vĩ của thiên nhiên và tài năng của con người. Đến với nơi đây du khách còn được chiêm ngưỡng Cây Đa Chín Cội, nằm ngay tại sân đền Thõng đã có niên đại hàng trăm năm tuổi, là biểu tượng linh thiêng, làm tôn lên vẻ đẹp của khu danh thắng . Vẫn tại nơi đó nay còn lưu giữ tấm bia đá được bảo tồn nguyên vẹn, có nội dung “Tam Đảo Linh Sơn” là một chứng tích Lịch sử – Văn hoá rất giá trị, khẳng định danh thắng Tây Thiên đã được nhiều chiều đại hết sức quan tâm và coi trọng, là nơi “Địa linh” bậc nhất của cả nước.
Đền Cậu Tây Thiên
Theo như lời kể của nhân dân thì đền Cậu khởi nguồn là khe Trường Sinh, ở đây có đặt một bát hương và có một hòn đá, tương truyền là Cậu ngự ở đây, tập trung và nuôi quân trước khi đưa quân lên trên Mẫu. Đền được ban quản lý và nhân dân chung sức tu sửa lại vào năm 1993. Chắc chắn đây sẽ là điểm khởi nguồn đầu tiên tốt nhất cho mạch cảm xúc về với Mẫu của mỗi người khi đến với Tây Thiên.
Đền Cô Tây Thiên
Tiếp theo cuộc hành trình, từ đền Cậu “đi thêm khoảng 2km nữa chúng ta sẽ đến đền Cô. Đền Cô được xây dựng từ rất lâu đời và hiện đang thờ Cô Bé. Theo như lời kể lại, Cô Bé là con nhà trời, toạ lạc tại đây cùng Mẫu Thiên giúp dân, giúp nước. Nằm trong khu rừng cấm quốc gia nên đền Cô gặp một số khó khăn trong quá 1 trình quy hoạch, xây dựng và tu sửa nhưng bù lại khung cảnh ở đây tuyệt đẹp. Xung quanh đền là các thực vật phong phú và không khí trong lành tạo nên 1 cảnh sắc thanh nhã, thoáng đãng, yên bình.
Thác Bạc Tây Thiên
Xa tít trên cao nơi đỉnh sườn chon von của khối núi trước mặt, nổi bật lên trên nền xanh thẫm của rừng già là một dải lụa trắng mềm mại kéo thẳng xuống một vực sâu bên dưới. Đó là Thác Bạc, một con thác cao rộng trắng xóa, ánh bạc đúng như tên gọi của nó. Cũng mang tên Thác Bạc bắt nguồn từ con suối chạy dọc thị trấn Tam Đảo hay ngọn thác ở đầu thị trấn Sa Pa, nhưng lòng thác ở Tây Thiên rộng hơn cả. Vào mùa khô cạn, những người trẻ khỏe có thể tìm đường vượt sang bờ suối bên kia để theo vách núi leo lên đến đỉnh ngọn thác này.
Chùa Tây Thiên Phù Nghì
Chùa Tây Thiên Phù Nghì lại được coi là ngôi chùa cổ nhất, có diện tích rộng nhất tại linh địa Tây Thiên. Được kiến lập nơi đỉnh núi linh khí vần vũ suốt ngày đêm, hai bên long chầu hổ phục, tiền án hậu chẩm vẹn toàn, đây chính là nơi thánh địa đã được các bậc tổ xưa chọn để xây dựng ngôi cổ tự tràn đầy linh khí che trở trấn an cho cả miền đất nước. Song ngày nay, trải qua những thăng trầm của lịch sử, vô thường của thời gian, ngôi chùa đã hoàn toàn đổ nát chỉ còn phế tích năm cấp nền khá bằng phẳng. Cũng bởi lẽ vô thường này mà người dân địa phương bây giờ còn gọi chùa cổ Phù Nghì là chùa Nát.
Đền Cô Chín Tây Thiên
Đền Cô Chín Tây Thiên nằm trên lưng chừng ngọn núi cùng với Chùa Thượng, Đền Thương, đền Mẫu địa, đền Thần núi, Miếu Sơn thần.. tạo thành một quần thể tâm linh đặc sắc chìm mình trong ngút ngàn rừng già, một chốn bồng lai tiên cảnh sơn thủy hữu tình. Ngôi đền mới được xây dựng trong thời gian gần đây, khi nhà nước có chủ trương mở rộng khu du lịch tâm linh này.
Ni cô Tịnh thất
Đây là địa điểm tu hành của các ni cô phái Mật tông Tây Tạng. Du khách sẽ cảm nhận được sự huyền bí của thiên nhiên với suối chảy rầm rì, rừng sâu u tịch, mây nước hiền hòa và không gian thanh tịnh; được chìm đắm và thăng hoa trong những thanh âm của các pháp cụ cùng tiếng đọc kinh của các ni cô, du khách sẽ thực sự thấy lòng mình thư thái.
Đền Thượng Tây Thiên
Đền Thượng là nơi thờ Quốc Mẫu Tây Thiên, vị thần chủ của Tây Thiên và nữ chúa vùng đất Tam Đảo. Tương truyền bà được sinh ra từ khí thiêng của ngọn Tam Đảo, kết duyên cùng Hùng Chiêu Vương thứ 7 và đã có công giúp vua dẹp giặc, mở mang bờ cõi, dạy dân trồng lúa. Sau đó bà được phong là “Tam Đảo Sơn Trụ Đại Vương Thượng Đẳng Phúc Thần” và danh vị Quốc Mẫu Tây Thiên.
Cách lên đền Thượng Tây Thiên
Về cơ bản, hiện nay có 2 cách để bạn lên được tới đền Thượng là leo bộ hoặc đi cáp treo. Nếu đi theo đường bộ, quãng đường khoảng hơn 4km với nhiều đoạn dốc khá cao (nhất là đoạn từ Đền Cô lên tới Đền Thượng) sẽ ngốn của bạn từ 2-3h đồng hồ. Nếu thời tiết mát mẻ và sức khỏe cho phép, các bạn nên lựa chọn phương án này. Đây cũng là một cách để rèn luyện sức khỏe khá tốt.
Cách khác nữa là đi cáp treo, với phương án này bạn sẽ chỉ mất khoảng 10 phút để di chuyển lên tới đền Thượng. Từ khu vực Đền Thỏng, các bạn có thể đi bộ hoặc thuê xe điện để lên tới ga cáp treo. Đi bộ lên đến sân ga các bạn mua vé tại đây rồi sau đó di chuyển lên tầng 2 để vào cabin. Cabin được thiết kế tự động với sức chứa 6 đến 8 người trong 1 khoang.
Cập nhật giá dịch vụ Tây Thiên 2017
Ở thời điểm giữa năm 2017, giá cả một số dịch vụ ở Tây Thiên như dưới đây, các bạn có thể sử dụng để tham khảo
Gửi xe máy: 10k
Vé xe điện 2 chiều: 40k
Vé cáp treo: 200k khứ hồi, 130k 1 chiều
Một số lưu ý khi khi du lịch Tây Thiên
Nếu đi vào mùa hè, nhớ chuẩn bị áo dài tay, mũ rộng vành và mang đủ lượng nước cần thiết. Ngoài ra, nếu đi xuyên trưa các bạn cũng nên chuẩn bị đồ ăn nhẹ dọc đường.
Nếu tự đi xe cá nhân, khi đến ngay đầu Trung tâm Lễ hội Tây Thiên các bạn đừng rẽ vào đó, cứ đi thẳng sát vào tận trong chân núi để đỡ phải đi bộ xa.
Nếu xác định leo bộ lên Tây Thiên các bạn nhớ chuẩn bị sẵn dép (hoặc thuê ở chân núi) bởi khi leo sẽ phải vượt qua khá nhiều đoạn suối, đi giầy dễ ướt lắm.
Nếu thích không khí náo nhiệt của lễ hội, các bạn nhớ đến Tây Thiên vào các ngày 15,16,17/2 (âm lịch) hàng năm. Đây là một trong những lễ hội lớn nhất của miền Bắc, lễ hội được tổ chức để tưởng nhớ bà Quốc Mẫu Tây Thiên.
Cungphuot.vn
