Đã từ lâu, lễ hội Tây Thiên hàng năm trở thành hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng, mang tính tâm linh và có ý nghĩa nhân văn sâu sắc thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh về hành hương, làm lễ, trẩy hội và tham gia các hoạt động trải nghiệm
Theo lịch sử, ngày 15/2 âm lịch là ngày giỗ của Quốc Mẫu Tây Thiên Lăng Thị Tiêu – Chính Vương Phi của Hùng Chiêu Vương thứ VII. Do vậy, đúng vào ngày này hàng năm, nhân dân trong vùng tổ chức Lễ dâng hương để tưởng nhớ công ơn và tri ân công đức của Quốc Mẫu, người có công giúp Vua Hùng đánh đuổi giặc ngoại xâm trong buổi đầu dựng nước của dân tộc.
Tổ chức Lễ hội Tây Thiên Xuân Quý Mão năm 2023, khai mạc 8h15 phút ngày 06/3/2023 (tức ngày 15 tháng 2 năm 2023), nhằm giáo dục truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam trên quê hương Vĩnh Phúc, động viên Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh thi đua kỷ niệm các ngày lễ lớn…phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu kinh tế – xã hội năm 2023; góp phần bảo tồn, kế thừa và phát huy những giá trị văn hoá truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc, bản sắc văn hoá của vùng núi Tam Đảo nói riêng và tỉnh Vĩnh Phúc nói chung. Tổ chức tốt Lễ hội Tây Thiên còn có ý nghĩa giới thiệu với du khách thập phương các giá trị văn hoá của Tín ngưỡng thờ Mẫu Tây Thiên gắn với khu di tích Quốc gia đặc biệt. Qua đó, tiếp tục xây dựng, tôn tạo khu di tích Tây Thiên trở thành khu du lịch trọng điểm mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, đồng thời cũng là khu vực phát triển kinh tế du lịch trọng điểm của tỉnh Vĩnh Phúc và khu vực phía Bắc.
Lễ hội Tây Thiên xuân Quý Mão năm 2023 tổ chức từ ngày 06/3/2023 đến ngày 08/3/2023 (tức ngày 15 tháng Hai đến ngày 17 tháng Hai năm 2023); tại Khu di tích danh thắng Tây Thiên (thị trấn Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc). Phần Lễ với các nghi thức tôn nghiêm, trang trọng thể hiện được sự tôn kính với Quốc mẫu và duy trì nét văn hóa dân tộc
Phần Hội cũng là phần chắc chắn mang đến cho du khách gần xa những trải nghiệm ấn tượng với các hoạt động: Tổ chức trưng bày triển lãm chuyên đề “Tây Thiên một cõi thiêng; Hội chợ Thương mại – Du lịch trưng bày các gian hàng giới thiệu, quảng bá sản phẩm OCOP và ẩm thực đặc sắc của đồng bào các dân tộc tỉnh Vĩnh Phúc; Liên hoan hát văn, hát chầu văn toàn tỉnh gắn với thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tây Thiên; Tổ chức Giải vô địch bóng chuyền nam, nữ, vật dân tộc toàn tỉnh. Tổ chức giải kéo co, cờ tướng, nhảy bao bố; Hội thi làm bánh Chưng và bánh Dày, thi nấu cơm trong huyện Tam Đảo; Tổ chức Hội trại văn hóa các huyện, thành phố trong tỉnh; Tổ chức giao lưu hội diễn văn hóa – văn nghệ trình diễn tái hiện một số phong tục tập quán của đồng bào dân tộc Sán Dìu; biểu diễn dân ca Soọng cô…
Nguyễn Hảo